Quy hoạch TOD: xu hướng đô thị hướng đến tương lai bền vững

Ngày đăng: 04/03/2025

85 Lượt xem

0 Đánh giá

Quy hoạch đô thị theo định hướng giao thông công cộng (Transit-Oriented Development - TOD) đang trở thành xu hướng tất yếu tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Với áp lực gia tăng dân số và nhu cầu di chuyển ngày càng cao, mô hình TOD không chỉ giải quyết bài toán giao thông mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của đô thị.

1. Tod – xu hướng tất yếu trong phát triển đô thị

Trong khi các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM đang mở rộng hệ thống metro, việc quy hoạch theo mô hình TOD trở thành chiến lược quan trọng nhằm tối ưu hóa hiệu quả sử dụng đất, giảm ùn tắc giao thông và nâng cao chất lượng sống cho cư dân.

2. Bức tranh thực tế của quy hoạch Tod tại Việt Nam

Tại Hà Nội, các tuyến metro như Nhổn – ga Hà Nội hay Cát Linh – Hà Đông đang từng bước hình thành hệ sinh thái đô thị theo mô hình TOD. Các khu vực xung quanh nhà ga đang có sự chuyển mình mạnh mẽ với sự xuất hiện của những dự án bất động sản tích hợp thương mại, văn phòng, căn hộ cao cấp và không gian công cộng xanh.

TP.HCM cũng không nằm ngoài xu thế này khi các tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) và các dự án hạ tầng liên kết đang tạo ra những khu vực tiềm năng để phát triển mô hình TOD. Khu vực Thủ Thiêm, Suối Tiên hay Bình Thạnh đang được định hướng trở thành những đô thị vệ tinh điển hình với hệ thống giao thông công cộng làm nền tảng.

Tuy nhiên, một thực tế cho thấy nhiều khu vực chưa khai thác hết tiềm năng do thiếu sự đồng bộ giữa quy hoạch giao thông và sử dụng đất. Việc kết nối giữa các phương thức giao thông như xe buýt, xe đạp, đi bộ vẫn chưa thật sự tối ưu, dẫn đến việc người dân chưa hoàn toàn từ bỏ phương tiện cá nhân.

3. Những thách thức và cơ hội phát triển Tod

Thách thức:

Hạ tầng giao thông công cộng chưa hoàn thiện: Việc phát triển hệ thống metro, BRT hay xe buýt nhanh vẫn đang trong giai đoạn đầu tư, chưa đáp ứng được nhu cầu di chuyển lớn.
Giá bất động sản tăng cao: Mô hình TOD làm gia tăng giá trị đất đai xung quanh nhà ga, vô tình đẩy người thu nhập thấp ra xa trung tâm.
Thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý: Việc quy hoạch và thực hiện chưa đồng bộ giữa các cấp chính quyền dẫn đến tình trạng chậm tiến độ hoặc phát triển không đồng đều.

Cơ hội:

Thay đổi thói quen di chuyển: TOD giúp thúc đẩy văn hóa sử dụng phương tiện công cộng, giảm tải ô nhiễm và áp lực giao thông.
Tạo động lực phát triển kinh tế: Mô hình TOD không chỉ mang lại lợi ích giao thông mà còn kích thích kinh tế, thu hút đầu tư, tăng giá trị bất động sản.
Xây dựng đô thị bền vững: Việc tích hợp không gian xanh, nhà ở, thương mại và dịch vụ giúp giảm sự phụ thuộc vào xe cá nhân, tạo nên một môi trường sống hiện đại và hiệu quả hơn.

4. Định hướng phát triển Tod tại Việt Nam

Để TOD thực sự phát huy hiệu quả, Việt Nam cần một chiến lược quy hoạch bài bản và dài hạn, trong đó tập trung vào các giải pháp sau:

Đầu tư mạnh vào giao thông công cộng: Mở rộng mạng lưới metro, xe buýt nhanh và tối ưu hóa khả năng kết nối giữa các phương thức giao thông.
Quy hoạch đồng bộ và linh hoạt: Xây dựng các chính sách khuyến khích phát triển không gian đô thị quanh nhà ga với mật độ hợp lý, tích hợp đầy đủ tiện ích công cộng.
Kiểm soát giá bất động sản: Áp dụng các chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có thu nhập thấp để đảm bảo tính công bằng trong tiếp cận không gian sống thuận lợi.
Tăng cường không gian công cộng: Xây dựng các khu vực đi bộ, không gian xanh và tiện ích đô thị để khuyến khích lối sống bền vững.

5. Kết luận

Quy hoạch TOD không chỉ là một mô hình phát triển đô thị mà còn là một giải pháp tất yếu cho tương lai bền vững. Với chiến lược đúng đắn và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, Việt Nam hoàn toàn có thể biến các thành phố lớn thành những đô thị hiện đại, đáng sống, nơi mà giao thông công cộng trở thành xương sống phát triển.

Nhìn về tương lai, khi các tuyến metro dần hoàn thiện và quy hoạch TOD được triển khai đồng bộ, đô thị Việt Nam sẽ chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ, đưa cuộc sống người dân tiến gần hơn với những tiêu chuẩn đô thị thông minh và bền vững.

MỘT PHƯƠNG ÁN CÓ YẾU TỐ ĐÔ THỊ TOD